ΘΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ

*Γράφει η Ευαγγελία Χαρμανδάρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής – Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής και Εφηβικής Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδους Διαβήτη.Εφημερίδα «Πανεπιστήμιο Αθηνών», Φύλλο 3, κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» 30 Μαρτίου 2025

Η παχυσαρκία κατά την παιδική και εφηβική ηλικία αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας του 21ου αιώνα. Στην Ελλάδα μάλιστα, όπως δείχνουν τα στοιχεία που έχουμε συγκεντρώσει, ο επιπολασμός του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας κυμαίνεται από 21% στην προσχολική ηλικία έως 41% στη σχολική και εφηβική ηλικία και είναι σημαντικά υψηλότερος από το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών (15% και 25% αντίστοιχα).

Η παχυσαρκία αποτελεί χρόνια νόσο με πολλές και σημαντικές επιπλοκές για την υγεία, ενώ οδηγεί σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Επιπρόσθετα, η παχυσαρκία ευθύνεται και για ένα σημαντικά υψηλό ποσοστό των δαπανών δημόσιας υγείας. Στην Ελλάδα, το κόστος για την αντιμετώπιση των επιπλοκών της παχυσαρκίας υπερβαίνει τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι είναι πιο πιθανόν να γίνουν παχύσαρκοι ενήλικοι και να αναπτύξουν σε νεαρότερη ηλικία νοσήματα που οδηγούν σε πρώιμη θνησιμότητα. Επομένως, είναι απολύτως απαραίτητο να δοθεί έμφαση τόσο στην πρόληψη όσο και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, ώστε να βοηθήσουμε αποτελεσματικά στη βελτίωση της υγείας των πολιτών της χώρας μας. Από την πλευρά μας, πρόσφατα αναπτύξαμε και χρησιμοποιήσαμε καινοτόμες e-Health εφαρμογές για την πρόληψη και αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους.

Η πρώτη ηλεκτρονική εφαρμογή που αναπτύξαμε ονομάζεται «Εθνικό Μητρώο Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Παχυσαρκίας» και εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ενώ παγκοσμίως εφαρμόζεται ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2015. Το Εθνικό Μητρώο διασφαλίζει την καταγραφή και διαχρονική παρακολούθηση παιδιών και εφήβων σε όλη τη χώρα, καθώς και την καθοδήγηση παιδιάτρων και γενικών ιατρών με συγκεκριμένες, σαφείς και αναλυτικές οδηγίες σχετικά με τη διατροφή, την άσκηση και την ιατρική παρακολούθηση των παιδιών.

Επίσης το πρόγραμμα «Pedobecity: Ανάπτυξη ευφυών πολυεπίπεδων πληροφοριακών συστημάτων και εξειδικευμένων αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης για την εξατομικευμένη αντιμετώπιση της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας» στοχεύει στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος μέσα στα πλαίσια της ιατρικής ακριβείας (precision medicine), ενώ το πρόγραμμα «BigO: Δεδομένα μεγάλης κλίμακας κατά της παιδικής παχυσαρκίας» στη συλλογή με αντικειμενικό τρόπο δεδομένων διατροφής, φυσικής δραστηριότητας και ύπνου, καθώς και στοιχείων που αφορούν το περιβάλλον στο οποίο ζει ένα παιδί, προκειμένου να αναπτυχθούν υπολογιστικά εργαλεία ανάλυσης συμπεριφορών που σχετίζονται με την ανάπτυξη της παχυσαρκίας.

Οι παραπάνω δράσεις αναμένεται να βοηθήσουν σημαντικά στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους δεδομένου ότι διασφαλίζουν τη χρήση αξιόπιστων συστημάτων παρακολούθησης και αιτιολόγησης συμπεριφορών που παρέχουν αποδείξεις ως προς την αποτελεσματικότητα μέτρων και παρεμβάσεων κατά της παιδικής παχυσαρκίας.